MH370 nog altijd zoek

In mijn jaaroverzicht van 2014 verbaasde ik me erover dat vlucht MH 370 nog steeds niet gevonden was. Nu, een jaar na de mysterieuze verdwijning, is deze Boeing 777 nog steeds zoek. Hoe moet het zoekraken van een vliegtuig in de toekomst worden vermeden?

Begin deze week werd herdacht dat vlucht MH 370 een jaar geleden is verdwenen. Het vliegtuig is nog altijd niet gevonden. Wel werd op 10 maart door de nieuwsmedia gemeld dat een Australisch echtpaar enkele maanden geleden een in plastic verpakt servetje met daarop het logo van Malaysia Airlines had gevonden op een strand ten noorden van Perth in West Australie. Onduidelijk is nog of dit servetje afkomstig is van het vermiste vliegtuig.

Naald in de hooiberg

Bij het lezen van de berichtgeving over de zoektocht naar het verdwenen vliegtuig heb ik het afgelopen jaar vaak gedacht aan het gegeven, dat alles relatief is. Op de schaal van het universum is de aarde vergelijkbaar met een zandkorreltje. Er bestaan in het voor ons waarneembare deel van het heelal meer sterren -en dus waarschijnlijk ook meer planeten- dan het totaal aantal zandkorrels van alle stranden en alle woestijnen op aarde.

Maar dat 'zandkorreltje' van ons heeft wel een oppervlakte van 510 miljoen vierkante kilometer. En zelfs een duizendste deel daarvan (vergelijkbaar met de oppervlakte van Frankrijk) is, naar het zich nu laat aanzien, veel te groot om een vliegtuig met een lengte van 64 en een vleugelspanwijdte van 61 meter te kunnen vinden. Het is letterlijk en figuurlijk zoeken naar de spreekwoordelijke naald in de hooiberg.

Er zijn sinds de verdwijning van vlucht MH370 tientallen speculaties en theorien ontwikkeld over wat er gebeurd zou kunnen zijn. De meeste zijn uiterst onwaarschijnlijk of zelfs ronduit onmogelijk. Ik wil daar verder niet op ingaan.
Het belangrijkste probleem bij de zoektocht naar de Boeing777 is dat iemand in het vliegtuig, ongeveer drie kwartier na het vertrek uit Kuala Lumpur, de apparatuur heeft uitgezet die het mogelijk maakt om het vliegtuig te volgen. Wel is duidelijk dat het vliegtuig van zijn koers is afgeweken. Ervan uitgaande dat het op die nieuwe koers nog ongeveer 7 uur heeft doorgevlogen, moet MH370 ergens op de bodem van de Indische Oceaan liggen. Kort na de verdwijning waren er speculaties dat het vliegtuig aanvankelijk is gestegen tot een hoogte die boven de maximaal gecertificeerde hoogte van 43.000 voet (ruim 13.000 meter) lag (?!). Daarna zou, volgens dezelfde speculaties, het vliegtuig op een veel geringere hoogte zijn weg hebben vervolgd. Als dat daadwerkelijk is gebeurd, zou dat ook gevolgen hebben gehad voor het brandstofverbruik. Een straalvliegtuig verbruikt op lage hoogte aanzienlijk meer brandstof dan op de optimale hoogte waarvoor het is ontworpen. In dat geval heeft het vliegtuig met de hoeveelheid brandstof die zich aan boord bevond zeker geen 7 uur kunnen doorvliegen. Ik heb overigens in latere artikelen over deze, tamelijk onwaarschijnlijke, hypothese niets meer gelezen.

Afzetten of niet

Er gaan de laatste weken stemmen op die stellen dat het voor de inzittenden onmogelijk gemaakt zou moeten worden om de apparatuur, waarmee het vliegtuig kan worden gevolgd uit te schakelen.
In een commentaar op dit voorstel van de door mij altijd zeer gewaardeerde oud KLM-gezagvoerder en voormalig voorzitter van de VNV (Vereniging van Nederlandse Verkeersvliegers) Benno Baksteen las ik dat hij tegen zo'n voorstel is. Hij stelde dat de cockpitbemanning te allen tijde de mogelijkheid moeten hebben om zelf apparatuur uit te schakelen. Als voorbeeld, waarbij dat noodzakelijk zou kunnen zijn, voerde hij een situatie op waarbij kortsluiting ontstaat die tot brand zou kunnen leiden en zodoende de vliegveiligheid in gevaar zou kunnen brengen.

Boeing 777 cockpit

Een zeer valide argument, maar ik wil toch een poging doen om te komen met een tegenvoorstel. Gedacht zou kunnen worden aan het inbouwen van smeltzekeringen die in geval van kortsluiting de stroomtoevoer onderbreken. Als die smeltzekeringen niet het gewenste resultaat zouden hebben, zou als back-up de betreffende apparatuur door een functionaris van de technische dienst kunnen worden uitgeschakeld als daar door de bemanning om wordt gevraagd. De techniek daarvoor is beschikbaar en wordt al vele jaren toegepast in de ruimtevaart. Mijn voorstel is om een dergelijke voorziening te introduceren voor zowel de vluchtrecorders als voor de apparatuur, die de koers van het vliegtuig kan volgen.

Nabestaanden

Ik hoop van harte dat de MH370 op korte termijn alsnog wordt gevonden.

Een aanzienlijk deel van de nabestaanden blijkt nog steeds te geloven dat hun geliefden vroeg of laat weer bij hen terugkeren. Velen kunnen sinds de verdwijning niet meer normaal functioneren omdat hun hele bestaan wordt beheerst door onzekerheid. De geschiedenis heeft geleerd dat vrijwel niets zo tergend is als de onzekerheid over wat er is gebeurd met vermiste naasten. 

De verdwijning van de MH 370 is uniek in de moderne luchtvaartgeschiedenis. Maar de achtergeblevenen verdienen het om duidelijkheid te krijgen over het lot van de inzittenden en de samenleving verdient het dat er procedures worden ontwikkeld waardoor een dergelijke gebeurtenis, hoe onwaarschijnlijk ook, zich in de toekomst niet nogmaals voordoet.

Enkele bronnen en meer informatie:
Speciale Facebooksite: MH370News
Wat we wel zeker weten over vliegramp MH 370: NOS
Malaysia Airlines-vlucht 370: Wikipedia